Samhain [Souwen] vieren met kinderen. Het is iets waar ik me al jaren over wil inlezen, maar dan gebeurt het leven en komen dit soort dingen op de achtergrond terecht. Vroeger vierde ik bijna alle jaarfeesten die de voorchristelijke mensen in ons grondgebied vierden. Maar sinds Pieter er is, vond ik het om te beginnen heel erg moeilijk om hem te betrekken, maar anderzijds stond mijn hoofd er te weinig naar. Kleine dingetjes waren er wel altijd, maar bewust stilstaan ontschoot altijd.

Het afgelopen half jaar ben ik steeds meer terug aan het komen bij mezelf en wat ik belangrijk vind. Tijd maken om “mij” te zijn hoort daar ook bij. En met de start van het Keltische nieuwe jaar voor de deur lijkt het me dus ook helemaal tijd om weer te starten met het vieren van deze traditionele feesten.

Ik begon met het opzoeken van mijn oude notities over ervaringen en wat we zoal deden bij het vieren van deze feesten. En dat probeer ik nu ik leuke, begrijpbare activiteiten te gieten om samen met Pieter en Lena te doen.

(Lees verder onder de foto)

• Wat is Samhain?

Misschien is het handig om even te beginnen met het vertellen wat Samhain precies is. Dit feest wordt gevierd in de nacht van 31 oktober op 1 november. De Kelten begonnen namelijk hun dagen – en bijgevolg ook hun feesten – ’s avonds. Op deze dag wordt geloofd dat de scheiding tussen de twee werelden, die van de levenden en die van de doden, het dunst is. Velen geloven dat de doden daarom weer heel dichtbij of zelfs op de aarde komen. Het ideale moment dus om dierbare overledenen te eren.

Ook begint met Samhain een tijd van voorbereiding. Voorbereiding op het donker dat nog moet komen. Midwinter is in aantocht, en nu is er nog de tijd en vooral het licht om voorbereidingen te treffen zodat we de koude en donkere winter doorkomen. Daar kom ik later op terug.

Samhain is ook een feest van overgang. Niet alleen van die dunne grens tussen de werelden, maar ook hier op aarde. We hebben alles geoogst van het land, de planten zijn leeg en sterven af. Ze keren terug naar moeder aarde, als een soort van offer dat gebracht werd. Net als het nieuwe jaar dat begint, is ook dat een nieuwe start. Het oude jaar en het oude land zijn gestorven, broeden nu in de baarmoeder van de aarde om in de lente weer geboren te worden. (Toen ik deze verwoording jaren geleden las, vond ik hem prachtig en moest ik hem wel opnieuw gebruiken. Helaas kan ik de bron niet meer vinden.)

Dit gebruik is niet uniek voor de Kelten. Ook in andere culturen zien we dit terug. Denk maar aan Halloween (31 oktober), Allerheiligen (1 november), Allerzielen (2 november), Dia de los Muertos (2 november), … Allemaal vieringen van de overledenen, de zielen, de geesten.

Zoals christenen naar het kerkhof trekken om hun geliefden te herdenken, het graf schoon te maken en een nieuw bloemetje neer te leggen, doen ook heidenen, paganisten, … van alles om de overledenen weer welkom te heten. Hier komt het vaak echt binnen in huis. Ik noem graag een aantal dingen die heel eenvoudig zijn om toe te passen en echt stil te staan bij de mensen die van ons zijn heengegaan. (En dan vraag ik me dus af, waarom heb ik hier zo veel jaren mee gewacht?)

Met de donkere dagen die voor de deur staan en daarbij alle feestdagen die nog zullen komen, denken we net meer aan onze dierbaren dan anders. Want net nu worden ze meer gemist dan ooit. Daarom is het fijn om daar heel bewust mee om te gaan en ook de kinderen dat mee te geven. Gemis en verdriet mag er zijn!

Ik zeg er even bij dat wij vooral 31 oktober zullen stilstaan bij deze dag. Met de kinderen blijft het toch iets gemakkelijker om overdag dingen te doen. En ik ben er vooral van overtuigd dat het de intenties zijn die het meest tellen.

(Lees verder onder de foto)

• Activiteiten: stilstaan en herdenken

De start van dit nieuwe jaar is ook het ideale moment voor nieuwe tradities. Dingen die we nu misschien voor de eerste keer samen zullen doen, maar graag willen blijven doen. Of oude tradities weer naar boven halen. Niets zo fijn als samen als gezin deze dagen beleven.

We richten een klein plekje in, waar foto’s en doodsprentjes komen te staan van de mensen die we nog altijd in ons hart meedragen. Hierbij branden we een kaarsje, het licht in de duisternis om hen te vergezellen.

Tijdens de maaltijden die we die dag eten, zal er steeds een extra bord geplaatst worden. Een plek aan tafel om overledenen welkom te heten aan onze tafel. Sommigen zetten ook wat eten bij het herdenkingsplekje dat ik hierboven beschreef. En anderen laten buiten eten achter voor de mensen die overleden zijn. Dat laatste zullen wij niet doen, in deze tijden is het steeds meer belangrijk dat we aan onze planeet denken en niets verloren laten gaan. Opnieuw telt hier voor mij vooral de intentie en de uitnodiging aan onze tafel.

Iets anders dat ik graag doe met de kinderen – en dit is toevallig iets wat we wel elk jaar doen in deze periode – is boekjes lezen over overlijden en herdenken. We hebben een heel aantal prentenboeken in onze kast staan die in dit thema passen, en ook in de bib vinden we nog waardevolle aanvullingen. Dit is een mooie kans om met kinderen te praten over dood. Het thema komt altijd wel ergens aan bod, en ik vind het heel erg belangrijk dat de kinderen leren dat dood iets is dat bij het leven hoort. Iets dat we niet kunnen voorkomen, maar ook iets waar we niet bang voor moeten zijn. Over praten met kinderen over de dood zal ik nog een apart stukje schrijven.

Toen ik het had over voorbereiden op midwinter, kwamen er ook een aantal dingen in me op om te doen. We gaan samen zitten, om eens na te denken over de komende winter. Ik stel de kinderen enkele richtvragen, om daar gemakkelijk over te kunnen nadenken, anders wordt het voor hen wel erg abstract. (Enkele mogelijke vragen: Welke dingen worden dan moeilijker om te doen? Wat verandert er allemaal? Zijn er dingen die we niet meer (zo gemakkelijk) kunnen eten? Wat voelen we nu al? Wat zien we nu al?) De antwoorden op al deze vragen worden opgeschreven, zodat we de komende weken hier steeds naar kunnen terugkijken.

Voor mezelf is Samhain ook het moment om even na te denken bij mezelf. Wat wil ik met mijn leven? Zijn er nieuwe dingen die ik het komende jaar wil proberen? Vorig jaar in november startte ik met een nieuwe opleiding online. Op dit moment is deze bijna afgelopen en maak ik me klaar om examen af te leggen. Ook dat is een cirkel die bijna rond is. Maar het kan ook veel kleiner dan dat. Denk maar aan de voornemens die wij traditioneel op 1 januari maken. Dat kan een nieuwe hobby zijn, besluiten vaker eens naar een familielid te bellen of stoppen met roken. Het kan een heel nieuwe weg in slaan zijn door te kiezen voor een verhuis of andere job, maar ook gewoon eindelijk eens door die ene rommelschuif in de keuken gaan. Je maakt dit zo groot of zo klein als het voor jou kan.

Wat ik zelf ook belangrijk vind, is buiten zijn. Niet alleen is het gewoon heel erg gezond, ik voel met altijd heel erg verbonden met de natuur tijdens een mooie wandeling. Met Samhain voel ik dat nog sterker dan anders, misschien omdat ik dan ook meer verbinding voel met overledenen.

Nog leuke dingen om samen met kinderen te doen, en die hoeven niet per se te wachten op Samhain zelf, zijn herfstige knutsels. Dat kan van alles zijn, maar mijn favoriete projecten hebben toch een stukje natuur erbij zitten. Zo maken we grote kunstwerken met de materialen die we in het bos vinden. Mandala’s en andere prenten. Die laten we vervolgens achter in het bos, omdat er genoeg dieren zijn die de noten en dergelijke als voedselbron hebben. Iets anders wat ook altijd een grote hit is, zijn pompoenen snijden. (Hiervoor kiezen wij pompoenen die zijn achtergebleven op het veld, NA TOESTEMMING van de eigenaar van het veld.)

En tot slot vieren we gewoon een heel erg leuk feestje. Ook wij zijn niet immuun voor de dingen die zijn overgewaaid uit andere streken. Dus we hebben een leuk feestje met “griezelige” versieringen, lekkere hapjes en muziek in het thema. Want waarom zouden we het ook niet doen.

Vieren jullie Samhain, Allerheiligen, Halloween of iets anders?

Liefs,
Dorien

Wist je dat je via mijn facebookpagina elke keer kan volgen of er een nieuwe blogpost online staat? En kleine updates van lieve dochters Emmelie en Lena en zoonlief Pieter kan je daar ook zien! Neem snel een kijkje, klik hier om er naartoe te gaan. Ook volg je ons op Instagram onder @mama.met.sokjes.van.geitenwol ! Zie ik je daar?